توضیحات
معرفی کتاب اصول تکثیر و به نژادی در گیاهان زینتی
کتاب اصول تکثیر و به نژادی در گیاهان زینتی نوشته ی رادین داریوش در ۴۱۴ صفحه نگاشته شده است. موضوع این کتاب اصلاح نژاد در گیاهان زینتی می باشد و به مطالبی چون گلخانه، شرایط موثر در زندگی گیاهان گلخانه ای، نیازهای غذایی گیاهان، اصول هرس گیاهان زینتی،روشهای تکثیر گیاهان، کشت بافت گیاهان زینتی و…. پرداخته است.خرید کتاب اصول تکثیر و به نژادی در گیاهان زینتی که توسط انتشارات مرز دانش در سال ۱۴۰۱ به چاپ رسیده مقدور می باشد.
سرشناسه | رادین داریوش ۱۳۵۶ |
عنوان و نام پدیدآور | اصول تکثیر و بهنژادی در گیاهان زینتی داریوش رادین |
مشخصات نشر | تهران مرز دانش ۱۴۰۱ |
مشخصات ظاهری | ۴۱۴ ص: مصور (بخشی رنگی جدول) |
شابک | ۹۷۸-۶۲۲-۷۹۹۶-۱۹-۷ |
وضعیت فهرست نویسی | فیبا |
یادداشت | کتابنامه |
موضوع | گیاهان زینتی – اصلاح نژاد |
رده بندی کنگره | sb419 |
رده بندی دیویی | ۹۶۵۶۳۵ |
شماره کتابشناسی ملی | ۸۹۱۶۷۶۲ |
فهرست مطالب کتاب تشخیص، مبارزه و مدیریت آفات و بیماریهای گیاهی
پیشگفتار
بخش اول کتاب اصول تکثیر و به نژادی در گیاهان زینتی فصل اول سیتولوژی و تقسیم بندی گیاهان زینتی
مقدمه
سیتولوژی گیاهی
طبقه بندی گیاهان بر اساس طول زندگی
طبقه بندی گیاهان بر اساس عادت رشدی، شکل و نوع ساقه
اندامهای گیاهی
انواع ریشه
انواع رگبرگ
فصل دوم: گلخانه
مقدمه
دلایل استفاده از گلخانه
مشخصات گلخانه
طراحی گلخانه از جنبه موقعیت مکانی
در دسترس بودن امکانات مناسب در محل احداث گلخانه
طرح گلخانه
تقسیم بندی گلخانه ها از نظر شکل و ساختمان
گلخانه های تک واحدی
گلخانه های یک طرفه
گلخانه نیمه دو طرفه
گلخانه دو طرفه
گلخانه کمانی یا منحنی
گلخانه های مینیاتوری تونلهای لایه پلاستیکی کوتاه و تونلهای راهرویی
گلخانه های چند واحدی
تقسیم بندی گلخانه ها از نظر دما
تقسیم بندی گلخانه ها بر اساس مواد ساختمانی
فصل سوم: شرایط موثر در زندگی گیاهان گلخانه ای
مقدمه
تقسیم بندی گیاهان از نظر نیاز آبی
فصل چهارم: نیازهای غذایی گیاهان
مقدمه
انواع کودهای گیاهی
فصل پنجم: اصول هرس گیاهان زینتی
مقدمه
اصطلاحات
هرس
روشهای هرس کردن
انواع پیرایش (هرس)
فصل ششم : روشهای تکثیر گیاهان
مقدمه
معایب کشت و کار با بذر
طول عمر و رفتار انباری بذر
معایب و مشکلات کار کردن با دانه گرده
نکات لازم در روش بذرکاری آماده سازی بذر قبل از بذرکاری
پرایمینگ بذرها
پلت کردن بذور
کلاس مختلف فناوری پلیت بذر
پیش تیمارهای قبل از بذرکاری
روشهای معمول آماده سازی و جابه جایی قلمه های چوب سخت
پیوند
ترکیب و تهیه چند نوع چسب
خوابانیدن
ساختمان اندامهای ذخیره ای
افزایش توسط ریشه ها و ساقه ها اختصاصی شده افزایش گیاهان سوخوار
مراحل کشت و کار گیاهان سوخوار
برخی از مشکلات ویژه پرورش گیاهان سوخوار
فصل هفتم :کشت بافت گیاهان زینتی
مقدمه
فرایندهای ریز ازدیادی
ضد عفونی بافتهای نرم ضد عفونی ساقه های چوبی
وسایل و ادوات فیزیکی مورد نیاز در کشت بافت مکان و فضای مناسب کشت بافت
تجهیزات مورد نیاز و ضروری محیطهای مورد استفاده در کشت بافت
محلول ذخیره هورمونها
تکمیل کننده های آلی در کشت بافت
اجزای محیط کشت
اقلام مورد نیاز برای کشت بافت خانگی
فصل هشتم: مسیرهای بیوسنتز و نقش هورمون و تمایز بافتها
مقدمه
تاریخچه مطالعه هورمونهای گیاهی
اکسینها اثرات اکسین
جیبرلین ها
بیوسنتز GA
آزمونهای شناسایی اسید جیبرلیک
اثرات فیزولوژیکی جیبرلین در گیاهان
تولید سیتوکینین در گیاهان
نقش فیزیکی سایتوکینین
بازدارنده های رشد
اثرات اتیلن در گیاه
آزمون شناسایی ABA
پلی آمین ها
انواع تمایز
عوامل مؤثر در تمایز
فرایند تمایز
بخش دوم اصول بهنژادی گیاهان
فصل نهم: مبانی تراریختی در گیاهان زینتی
مقدمه
ژن و عوامل تنظیمی
تغییرات در ژنها و کروموزومها
مبنای ژنتیکی تکثیر رویشی گیاهان
فصل دهم: اصول تولید گیاهان هیبرید
مقدمه
مرفولوژی و نمو گل در تولید بذور هیبرید کلونینگ، از طریق بذر حاصل از آپومیکسی
کلونینگ از طریق غیر جنسی
اصول هیبریداسیون در گیاهان باغی و زینتی
اصول انتخاب و ازدیاد کلونها
اصول در بهنژادی درختان میوه عوامل موثر بر روشهای دورگ گیری مصنوعی
مزایای پاکتهای سلفون
اصول تولید بذر دورگ
اساس تولید هیبرید F1
تکنیکهای مربوط به تولید بذر هیبرید F1
شروط تولید بذر دورگ
تولید بذر دورگ معتبر و اقتصادی
مزایا و معایب بذور هیبرید
خود ناسازگاری
ساختمان همومورفیک و هترومورفیک گل
تر عقیمی کاربرد نرعقیمی در تولید هیبرید F1
فصل یازدهم: روشهای دورگ گیری در گیاهان
مقدمه
روشهای بهنژادی برای گیاهان خود گرده افشان
جمع آوری و ارزیابی ژرم پلاسم
انتخاب لاین خالص
انتخاب توده ای
آزمایش زودهنگام
روش شجره ای
روش Bulk
روش Bulk تک بذر (SSD)
Back cross تلاقی برگشتی
بهنژادی گیاهان دگرگشن
روشهای بهنژادی گیاهان دگرگشن
انتخاب دوره ای
بهنژادی گیاهان با تکثیر رویشی (کلونی)
مراحل بهنژادی گیاهان کلونی
بهنژادی سیب زمینی به روش کلون
در انتخاب والدین این گیاهان از چه منبعی میتوان استفاده کرد؟
بهنژادی به روش موتاسیون
بهنژادی مولکولی
جمعیتهای مورد بررسی
تشکیل کلکسیون Core با استفاده از نشانگرهای مولکولی
فصل دوازدهم: اهمیت بذر و حفاظت دخایر ژنتیکی
مقدمه
شاخصهای تنوع
تنوع ژنتیکی
ارزیابی گیاهان معرفی شده
استفاده از گیاهان معرفی شده
منشأ تنوع ژنتیکی در طبیعت
تبادل ریخته ارثی
اینترگروسیون اهدای ریخته ارثی
خرید ریخته ارثی
نگه داری و توزیع ریخته ارثی نتایج تنوع ژنتیکی ناکافی آسیب پذیری ژنتیکی کاهش آسیب پذیری ژنتیکی
آگاهی یابی از مشکلات بالقوه
روشهای نگهداری از منابع ژنتیکی
نگهداری و توسعه ذخایر ژنتیکی
پیوست
جدول ۱-۱ الف (قسمت اول آزمونهای جوانه زنی و قدرت بذرهای گیاهان زراعی و سبزیجات)
جدول ۱-۱ الف قسمت دوم بذرهای درختان و بوته ها)
جدول ۱-۱ الف (قسمت سوم گلها گیاهان ،معطر گونه های علفی و دارویی)
منابع مورد استفاده
مقدمه
سیتولوژی و تقسیم بندی گیاهان زینتی
تحقیق و بررسی در مورد گیاهان میتواند از دیدگاههای مختلف صورت گیرد لذا علم گیاه شناسی شامل قسمتهای مختلفی می باشد که یکی از انواع آن علم تشریح یا آناتومی است. در کتاب اصول تکثیر و به نژادی گیاهان به این موارد اشاره شده است.
این علم در مورد ساختمان داخلی اندامهای گیاهی بحث می کند که خود شامل دو بخش سلول شناسی و بافت شناسی میباشد. اهمیت سلول به عنوان کوچکترین واحد حیاتی پیکره موجودات در سال ۱۸۳۹ به وسیله شوان و اشلایدن عنوان شد سلول گیاهی نسبت به سلول جانوری دارای اشکال متنوع تری است و علاوه بر آن سلولهای گیاهی در غشاء اسکلتی نسبتا سختی محصور هستند در یک توده سلول همگن سازنده یک بافت همه سلولهای دارای یک اندازه یک شکل و معمولا چند وجهی هستند.
در گیاهان عالی اندازه سلولها متناسب با کار آنهاست و حسب ماهیت بافتی و نقشی که در گیاه دارند اندازه آن متفاوت است. برای مثال درازی سلولهای فیبر همراه با بافت چوبی متقاوت با درازی سلولهای فیبر همراه بافت آبکش (غربالی) هستند. به بیان دیگر اندازه و طول هر سلولهای عادی پیکره گیاه به ماهیت و ویژگی سلول بستگی دارد و به طول مولکول های پروتئینهای موجود در آن سلول و همچنین میزان فعالیت هسته سلول و دوره استراحت آن در ارتباط است. چیزی که مشخص است اینست که سلول عنصری بسیار کوچک است که با چشم غیر مسلح جز در موارد نادر قابل رویت نمیباشد.
با مطالعه اولیه و ابتدایی سلول گیاهی این نتایج بدست می آید:
(۱) از نظر کلی ساختمان سلول گیاهی مشابه سلول حیوانی است؛ زیرا در سلول هر دو ،گروه سیتوپلاسم ،هسته میتوکندری و کمپلکس گلژی دیده میشود.
(۲) برخی صفات مخصوص سلول گیاه است و در سلول جانوری دیده نمیشود
مانند الف) وجود غشاء اسکلتی از جنس گلوسید که قسمت اعظم آن را سلولز تشکیل میدهد
ب) وجود پلاستهای مختلف در سیتوپلاسم
ج) توسعه واکوئلها که بخش اعظم سلول را در بر میگیرد
و بالاخره فقدان سانتروزوم در سلول گیاهی سانتروزوم یکی از مراکز سازمان دهنده میکروتوبولی است که در سلول جانوری دوک تقسیم و اشعه ها از این محل نشات میگیرند ولی با وجود فقدان سانتروزم دوک تقسیم در سلول گیاهی نیز در هنگام تقسیمات سلول ایجاد میشود.
سیتولوژی گیاهی
مطالعه سلولی گیاه نه تنها در آناتومی اندامها بلکه در رده بندی و سیستماتیک گیاهی نیز غالبا ضروری است. به طور کلی بخش عمده محتویات سلول را پروتوپلاسم تشکیل میدهد که در آن هسته ریبوزومها معروف به دانه های پالادی میتوکندریها پلاست ها دستگاه گلژی و شبکه رتیکولوم اندوپلاسم که در تشکیل واکوئلهای گیاهی نقش دارد دیده می شود.
البته ضمائم دیگری نیز در سیتوپلاسم وجود دارد که از آن جمله میتوان روغنهای اسانسی (اولئورزین) را نام برد سیتوپلاسم از مواد لیپیدی و پروتئیدی ساخته شده است. این ماده در مجاورت غشای اسکلتیک ورقه نازکی را به نام الغشاء اکتوبلاسمیا پلاسمالم تشکیل میدهد که در تبادلات سلولی با محیط اطراف نقش موثری دارد ریبوزومها به وسیله میکروسکوپ الکترونی قابل روئیتند.
ماکرومولکولهایی ریبونوکلئو پروتوئینی با اشکال کروی با تخم مرغی با قطر متوسط ۱۰۰ تا ۲۰۰ انگسترم هستند به صورت آزاد و یا چسبیده به غشاء رتیکلوم اندوپلاسم در سیتوپلاسم سلول گیاهی یافت میشوند ریبوزوم در سنتز پروتئین گیاهی نقش دارد.
کندر بوزومها
اصول تکثیر و به نژادی گیاهان در مورد اشکال کندریوزومها چنین می گوید: کندریوزوم ها متفاوت هستند گاهی به صورت دانه های کوچک و گاهی به صورت رشته های طویل دیده میشوند. اشکال گرد کندر یوزومها را میتوکندری و اشکال رشته ای را کندریوکنت میگویند.
مطالعات میکروسکویی نشان میدهد که هر میتوکندری از ۳ قسمت تشکیل شده است.
غشای خارجی که ضخامت آن ۵۰ تا ۷۰ انگسترم است و ساختمان پروتئینی دارد
غشاء داخلی که تقریبا مشابه غشاء خارجی است.
ماتریکس یا محتویات درونی میتوکندری که مرکز انرژی سلول میباشد و مولکولهای پر انرژی در این قسمت سنتر میشوند.
همچنین میتوکندری واجد یک دی ان ای حلقوی مشابه ژنوم باکتریها میباشند که در ماتریکس و چسبیده به دیواره غشاء داخلی آن است. پلاست ها که مجموع آنها را پلاستیدوم میگویند ویژه سلولهای گیاهی است در سلولهایی که حداکثر رشد خود را کردهاند پلاستها اشکال متفاوت دارند و مواد مختلفی را در خود ذخیره میکنند.
نکته مهم اینست که مواد موجود در پلاست ها معمولا در جریان رشد و تخصیص یافتن سلول تغییر و تحول می یابند و به مواد دیگری تبدیل میشوند. برای مثال میوه تارس به علت داشتن کلروپلاست فراوان سبز رنگ است ولی هنگام رسیدن میوه رنگ آن تغییر میکند و کلروپلاست ها تبدیل به کرموپلاست میشوند و یا اگر ریشه تازه روییده جو را در مقابل نور قرار دهیم پلاستهای اولیه بیرنگ لکوپلاست تبدیل به کلروپلاست میشوند و اگر مجددا آنها را در تاریکی قرار دهیم کلروپلاست ها تبدیل به کروموپلاست میشوند.
(۱) کلروپلاست محتوی ماده کلروفیل بوده و سبز رنگ است شکل کلروپلاست در گیاهان آوندی تقریبا مشابه و یکنواخت و عدس مانند است ولی تعداد آنها در سلولهای گیاهی بسیار متفاوت است مثلا در سلولهای گیاه علف خوک یا سلاژینل فقط یک کلروپلاست وجود دارد. در برخی گیاهان آوندی این تعداد به ۱۰۰ و یا بیشتر هم می رسد.
کلروپلاست ها در جلبکها بسیار مختلف و متنوع ترند که به آنها کروماتوفور گویند کروماتوفور جلبک علاوه بر کلروفیل ممکن است حاوی مواد رنگی دیگری باشد. کروماتوفور در جلبک اسپیروژیر مارپیچی و در مروکارپوس ورقه مانند است. کلروپلاست در عمل فتوسنتز دخالت دارد و چون تشکیل کلروفیل و فعالیت آن احتیاج به نور دارد از این رو کلروپلاست در سطح خارجی ساقه های جوان و در اندامهای هوایی دیگر مانند برگها پراکنده اند.
۲) آمیلوبلاست محتوی نشاسته بوده و خاص بافت پارانشیم ذخیره ا ی هستند و در بخشهای عمقی اندامها وجود دارند منشا آمیلوبلاستها لوکوپلاستها هستند در اندامها و بافتهای ذخیره ای همزمان محتوی نشاسته نمیشوند برخی ممکن است هیچگاه تبدیل به آمیلوپلاست نشوند و برخی نیز ممکن است بسیار دیر محتوی آمیدون گردند.
نشاسته ابتدا به صورت دانه های کوچک غوطه ور در پلاستها ظاهر میگردند سپس به تدریج به حجم افزوده می شود این افزایش حجم به صورت پیدایش طبقات متحدالمرکزی به دور یک نقطه مرکزی صورت میگیرد که به این نقطه مرکزی اصطلاحا ناف میگویند لازم به ذکر است که شکل و اندازه دانه های نشاسته در گیاهان مختلف متفاوت است مثلا شکل نشاسته در سیب زمینی تخم مرغی و در نخود کلیوی شکل میباشد.
دانه های نشاسته با نور پلاریزه در زیر میکروسکوپ پدیده صلیب سیاه را نشان میدهند که مربوط به ساختار کریستالی نشاسته میباشد. در این حالت دانه نشاسته کروی و سیاه رنگ دیده میشود که ساختاری صلیب مانند آن را به ۴ قسمت تقسیم میکند.
۳) کرموپلاست ها: عبارتند از پلاستهایی که مواد رنگی غیر از کلروفیل دارند. کروموپلاستها غالبا از لوکوپلاست به وجود می آیند و به تدریج از رنگیزه های زرد یا قرمز که در آب نامحلول میباشند انباشته میشوند. رنگیزه های مزبور به خوبی در چربی حل میشوند و به همین دلیل به آنها لیپوکروم هم میگویند به طور کلی لیپوکرومها از گروه کارتنوئیدها هستند و کاروتن سر دسته این گروه است مواد کارتنوئیدی مشتقات ایزوپرن و به صورت بلورهای کوچک هستند.
انتشارات مرز دانش مرکز چاپ، تهیه و پخش کتاب های دانشگاهی در زمینه علوم کشاورزی، علوم دامی و نیز طب سنتی با کیفیت بالا و قیمت مناسب می باشد. این مرکز آماده ی ارسال سفارشات در کمترین زمان ممکن به تمام نقاط ایران است. جهت سفارش کتاب مورد نظر با ما در ارتباط باشید: 021-66979208، ۰۹۱۲۲۳۷۱۴۰۳۱
کاروتن عامل ایجاد رنگ نارنجی در هویج است لیکوپن نیز نوعی کارتنوئید است که در گوجه فرنگی وجود دارد عامل رنگ قرمز (گیاه گزانتین که عامل رنگ زرد بسیاری از گلبرگهاست نیز در گروه کارتنوئیدها قرار دارد در کلروپلاست ها نیز معمولا نوعی لیپوکروم زرد رنگ به نام گزانتوفیل موجود است که به علت فراوانی کلروفیل رنگ زرد آن پوشیده میماند اما هنگامی که کلروفیل به عللی از بین برود رنگ زرد گزانتوفیل ظاهر میشود. مثلا در پاییز که کلروفیل برگ از بین میرود گزانتوفیل سبب زرد یا رنگین شدن برگ میشود.
واکوئلها حفرههای درون سیتوپلاسم هستند که به آسانی رنگ شده و قابل دید هستند واکوئلها محتوی مایعی به نام شیره واکوئلی هستند که غلظت آن ثابت نبوده و بر حسب تغییرات آب در واکوئل یا سلول غلظت آن تغییر می کند. بنابراین واکوئل را می توان محل ذخیره آب سلول دانست که در پدیدههای اسمزی نقش دارند واکوئل واجد غشایی است که به آن تونوپلاست میگویند مواد زائد سیتوپلاسم نیز در واکوئل جمع میشوند که اکثر این مواد قابل حل در آب اند. همچنین مواد داخل واکوئلها ممکن است بخشی از ذخایر سلول بوده و از مواد فعال گیاهی به شمار آیند مانند: آلکالوئیدها، گلوسیدها ،هتروزیدها پیگمانها نمکهای کانی اسیدهای آلی و گاها شیرابه یا لاتکس حال به اختصار به توضیح این مواد می پردازیم.
ألکالوئیدها مواد ازت داری هستند که تشکیل آنها با متابولیسم پروتیدها ارتباط دارد به همین دلیل احتمال میدهند که از اسید آمینه سنتر میشوند. الکالوئیدها تقریبا همگی سمی هستند ولی مقدار کم آنها به عنوان دارو مصرف می شود.
گلوسیدها در شیره واکوئلی قندهایی مانند گلوکز و یا هلوزیدهایی مانند ساکارز موجود .است پلی هلوزیدهای واکوئل معمولا از تراکم هلوزیدهای واکوئل به وجود می.آیند یکی از هلوزیدهای واکوئل اینولین ،است اینولین شبیه نشاسته می باشد.
در بخشی از فصل سوم کتاب اصول تکثیر و به نژادی در گیاهان زینتی چنین می خوانیم:
شرایط موثر در زندگی گیاهان گلخانه ای در کتاب اصول تکثیر و به نژادی در گیاهان زینتی
در رشد و نمو، پدیده رشد مهمترین پدیده زیستی است که تقریباً در قسمت اعظمی از حیات زیستی موجود ادامه دارد و در بزرگ شدن تعداد و سایز سلولها مؤثر خواهد بود رشد تا حدی ادامه پیدا میکند و بعد از آن نمو همراه رشد اتفاق می افتد که نمود یک حالت غیر قابل برگشت و تمایز اندامها و ورود گیاه از یک مرحله به مرحله دیگر است.
در گیاه چمن ابتدا موضوع رشد مطرح است و ریشه به وجود می آید و بعد ساقه تشکیل میشود و بعد از مرحله استقرار و تا آن مرحله رشد همراه نمو است و بعد از آن بحث رشد فقط مطرح است در گیاه داوودی مرحله به گل نشستن نمو همراه رشد خواهد بود محیط داخلی بافتهای تشکیل دهنده هر گیاه مخصوصا در قسمتهای گل و برگ مداوم به وسیله محیط اطرافش متاثر میشود عوامل فیزیکی خارجی یعنی نور حرارت ،رطوبت هوا و غیره میزان واکنشهای سلولی را تنظیم میکنند. البته به شرطی که این عوامل به صورت متناسب و در حد قابل تحمل و مورد نیاز به گیاه برسند.
گیاهان فقط تا موقعی رشد طبیعی و معمولی دارند که هر یک از عوامل محیطی در حد متناسب و به اصطلاح أیتیمم باقی بمانند. هر وقت هول حرارت ،نور ،رطوبت آب و مواد غذایی از این حد تجاوز کنند و محدودیتی در رشد طبیعی گیاه ایجاد شود، گیاه حساسیتی نشان میدهد که نمایش دهنده رشد غیر طبیعی گیاه است برای رشد و نمو چند عامل عوامل درونی و بیرونی نیاز است. عوامل درونی عوامل ژنتیکی و هورمون که همه اعمال حیاتی گیاه را کنترل میکند به وضعیت قرار گرفتن آنها بستگی
دارد و برای ما زیاد قابل دسترس نیستند. عوامل بیرونی عوامل محیطی کنترل کردن آن در اختیار ماست و مهمترین این عوامل ،دماه نور، آب، رطوبت، عوامل غذایی و تنظیم کننده های رشد گیاهی میباشند. نور مهمترین فاکتور در پرورش گیاه محسوب میشود با توجه به نقشی که در فتوسنتز گلدهی و تنظیم اعمال حیاتی گیاه دارد یکی از فاکتورهای تعیین کننده در رشد و نمو گیاه است نور مرئی بین طول موج ۳۹۰ تا ۷۰۰ نانومتر) انرژی لازم برای رشد و نمو گیاه فراهم میکند ،شدت دوام و نحوه ی توزیع طیف نورانی بر روی واکنش گیاه تأثیر میگذارد.
این کتاب را نیز بخوانید:
نقد و بررسیها
پاککردن فیلترهاهنوز بررسیای ثبت نشده است.