توضیحات
معرفی کتاب اصول و فنون گل آرایی گیاهان زینتی بونسای و تراریوم
کتاب اصول و فنون گل آرایی گیاهان زینتی بونسای و تراریوم نوشته ی داریوش رادین در ۲۹۴ صفحه نگاشته شده است. موضوع این کتاب در رابطه با گیاهان زینتی در ایران می باشد و به مطالبی چون تاریخچه و سهم اقتصاد گلکاری در ایران و جهان،تراریوم، گیاهان گوشتخوار و هوازی، گیاهان آبزی، سبکهای گل آرایی با گلهای آپارتمانی و شاخه بریده و بونسای پرداخته است.خرید کتاب اصول و فنون گل آرایی گیاهان زینتی بونسای و تراریوم که توسط انتشارات مرز دانش در سال ۱۴۰۱ به چاپ رسیده مقدور می باشد.
عنوان | اصول و فنون گل آرایی گیاهان زینتی بونسای و تراریوم |
نام پدیدآور | رادین داریوش |
مشخصات نشر | تهران: مرز دانش، ۱۴۰۱ |
مشخصات ظاهری | ۲۹۴ ص |
شابک | ۹۷۸-۶۲۲-۷۹۹۶-۲۵-۸ |
وضعیت فهرست نویسی | فیپا |
موضوع | گیاهان زینتی – ایران |
رده بندی کنگره | SB435 |
رده بندی دیویی | ۶٣۵/٩ |
شماره کتابشناسی ملی | ۸۹۴۸۶۶۹ |
نوبت و سال چاپ | اول ۱۴۰۲ |
تیراژ | ۲۰۰۰ نسخه |
قیمت | ۳۰۰۰۰۰ تومان |
فهرست مطالب کتاب اصول و فنون گل آرایی گیاهان زینتی بونسای و تراریوم
فصل اول: تاریخچه و سهم اقتصاد گلکاری در ایران و جهان
مقدمه
وضعیت تولید گل در ایران
بازارهای گل ایران
نگاهی به جایگاه دهکده های گل در مسیر توسعه
شاخه های گل کاری
فصل دوم: تراریوم
مقدمه
تاریخچه تراریوم چرخش آب در تراریوم
مزایای تراریوم
محفظه های تراریوم
آشنایی با ابزار و وسایل لازم در تراریوم لایه های تشکیل دهنده باغ شیشه ای
انواع ترکیب خاک تراریوم
اصول کاشت و آرایش گیاهان در باغ شیشه ای
انواع تراریوم
انتخاب گیاه مناسب در تراریوم
فصل سوم: گیاهان گوشتخوار و هوازی
مقدمه
Snap traps
Bladder traps
Lobster-pot traps
خط مرزی گیاهان گوشتخوار
گیاه حشره خوار کوزه ای
پاتروت (گیاه کره ای )
دارلینکونیا
سفالوتوس
بلفرورت
دروزا
گیاه آسیاب آبی
بروچینا
گیاهان هوازی
خزه اسپانیایی
فصل چهارم: گیاهان آبزی
مقدمه
طقه بندی گیاهان آبزی
لودویزیای شناور
کابومبا سبز شویدی
آنوپاس قهوه
سیوی
دم گربه ای
پشت قرمزی
برگ آتشین
اسپاتی فیلوم ابزی
ازولا کارولینا
پر طاووسی سنبله ای
خزه جاوه
خزه کریسمس
روتالا ایندیکا
ساژیتر یا پا کوتاه
ساژیتریا لا تیفولیا
سالوبنیا مینیما
سرخس آبی
علف بلوری
علف ستاره ای
علف موبی
قدح مریم برزیلی
شیتو دوریوس شلوتری
هیگر فیلا ویستریا
سنبل آبی
نیلوفر آبی
لویی
عدسک آبی
گیاه هیدریلا
گیاه میریوفیلوم
گیاه ریکسیا
گیاه ویکتوریا
فصل پنجم: سبکهای گل آرایی با گلهای آپارتمانی و شاخه بریده
مقدمه
اقتصاد و لزوم آموزش گل آرائی
قوانینی که در گل آرایی مورد استفاده قرار میگیرند
سبکهای گل آرایی
روش کلاسیک یا سنتی
طرح های رایج در گل آرایی سنتی یا کلاسیک
گل آرانی ژاپنی یا شرقی
نقش ترکیب رنگها در گل آرایی
چرخه ی رنگ
فیزیولوژی پس از برداشت
عوامل تولیدی موثر روی عمر بعد از برداشت
نکات مهم در گل آرایی
فصل ششم : بونسای
مقدمه
اصول انتخاب نهال مناسب برای تولید بونسای
اندازه ی بونسای
انواع سبکهای بونسای
طرق مختلف پرورش بونسای نهالی
ظروف بونسائی
خاک
قرار دادن گیاه در ظرف
ابزارهای لازم برای انتقال گیاه در ظرف ترتیب بونسائی
نکات مهم و تکمیلی در پرورش بونسای
منابع مورد استفاده
در این کتاب چنین می خوانیم:
پیشگفتار
خداوند حی قادر سبحان را شاکریم که فرصت و شرایطی فراهم آورد تا در راه خدمت به جامعه علمی کشور و توسعه و فناوری در علوم کشاورزی گامی هر چند کوچک بر داریم گل مظهری از زیبایی خلقت است و نهایت اعجاز طبیعت را در سایه اجزای خود به نمایش میگذارد و روح خسته انسان را آنگاه که گرفتار ناآرامی هاست آرامش میبخشد و به ژرفای جهان هستی میبرد. قرار دادن گلها برگها و سایر عناصر تزئینی در کنار یکدیگر تاثیر مطلوب و پسندیده ای را بر نظاره گر ایجاد میکند.
در طی سالیان متمادی به تدریس درس گل کاری اشتغال داشتم همواره در مضیقه بودن کارآموزان را از نظر کمبود منابع علمی و عملی که بتواند احتیاجات آنها را در زمینه تکنیکهای کارآفرینی در گل کاری مرتفع نماید احساس میکردم در این اندیشه بودم که با نگارش و ویرایش این کتاب با رعایت اصل روزآمدی به جامعه کشور فرصت مناسبی اختیار کرده تا تجربه خود در گلکاری و تدریس را به هم پیوند زده و علاقه خود را به دانش پژوهان و علاقه مندان گل و گیاه تقسیم کنیم.
در نگارش فصول مجموعه ی حاضر مبانی و فنون هنر گلکاری و گل آرایی بر اساس کاربرد آنها که شامل ۶ فصل و در برگیرنده تاریخچه و سهم اقتصاد گلکاری در ایران و جهان روشهای ،تراریوم گیاهان گوشتخوار و هوازی گیاهان ،آبزی اصول گل آرایی و بونسای میباشد به نحوی نگاشته شده تا نیاز دانشجویان کارجویان و علاقه مندان به رشته های مختلف مرتبط با هنر باغبانی اعم از گلهای زینتی و سایر رشته ها را با زبان ساده و جذاب به آنها آموزش دهد. همچنین در تدوین این کتاب سعی بر این بوده است تا از نتایج و تجربه های پژوهشگران و افراد دست در اندرکار در زمینه هنرهای گلکاری استفاده شود تا این مجموعه بعنوان مرجع و منبعی علمی و عملی برای کارآفرینان در زمینه شاخه های گل گاری و گل آرایی باشد.
برای استفاده بیشتر و بهتر از کتاب اصول و فنون گل آرایی آشنایی با علوم گیاه شناسی و گلکاری ضروری به نظر میرسد. در خاتمه سپاسگزار همکاران خود در سراسر جهان هستیم که بعنوان مرور کنندههای ویرایش جدید، ما را یاری کنند. راهنماییها پیشنهادات و تشویقهای متفکرانه آنها کمک بزرگی در تداوم و ممتاز بودن ویرایش چاپ های بعدی خواهد بود از خداوند کریم و علیم خواستارم که استقامت بصیرت و راستی به ما عنایت فرماید و اوست بهترین یاور و راهنما
مقدمه
درک زبان گلها و همنشینی با آنها از دیر باز تاکنون الهام بخش شعرا و هنرمندان ما بوده و هست. از مظاهر و حلوه های این همنشینی در خانه ها گلدانهای شمعدانی عطر یاس و گل محمدی و نیز نقش گل و گیاه در فرش ها نقاشی ها و کاشی کاریهای ما می باشد در حالت کلی یک دسته گل مجموعه ای است از گلها و برگها که از نظر رنگ و شکل و حالت با یکدیگر هماهنگی دارند به طور مطبوعی کنار هم قرار گرفته و هر کدام زیبایی دیگری را کامل میسازد برای یک ،هنرمند برای یک نفر که با طبیعت سر و کار دارد مثل یک نقاش یک طراح یا یک باغبان حرفه ای هیچ چیز الهام بخش تر از خود طبیعت نیست شما اگر اهل کوه و کوهنوردی باشید اغلب در این دیدارها به منظره های طبیعی جالبی از شاهکارهای طبیعت متشکل از سنگ و گل یا درخت و آب برخورد کرده اید و شاید ساعتها از وقت عزیز خودتان را فقط برای تماشای این منظره جالب و بدیع صرف کرده اید به هر حال من که یک باغبان هستم و همیشه زندگی ام را با طبیعت گذرانده ام با این موضوع برخوردهای متعدد داشته ام.
برای این که بتواند یک طرح ایده آل بوجود بیاورد باید همیشه از طبیعت الهام بگیرد مثل این که احتیاج چندانی برای بازگو کردن انواع سنگهایی که میتوانیم در طراحی تراریوم و بونسای از آن استفاده کنیم نداشته باشیم ولی به قول قدیمیها و برای خالی نبودن عریضه عرض میکنم صخره عبارت است از سنگهای بزرگی است که از کوهها کنده شده و به حال آزاد و به شکلهای گوناگون در دامنه کوه ها پیدا میشود.
سنگ های آب شسته که در مسیر رودخانه ها فراوان است و اغلب همان صخره ها است که به رودخانه سقوط کرده و در اثر مرور زمان و جریان آب باعث سایش آن شده و اغلب سنگهای زیبایی از این نوع را مشاهده کرده اید و بعد قلوه سنگ رودخانه ای که با رنگهای متنوع و قشنگ خود میتواند زینت بخش طرح شما برای برکه ها حوضها، راهروها پاسیو و حتی برای ساختن دیوار باشد و بعد از اینها نوع دیگری از سنگ که بیشتر و بلکه همیشه با آن سر و کار داریم سنگ ریزه و شن و ماسه شن میباشد که همه انواع ذکر شده را سنگ میگوییم حال که با انواع سنگ آشنا شدیم باید نوع اندازه شکل و مقدار یا تعداد آن را با حساب کردن مقدار و شکل جا و محلی که میخواهیم از آن استفاده کنیم در نظر بگیریم بعد از سنگ سراغ چوب یا درخت برویم.
به هر حال مطلبی را که در کتاب اصول و فنون گل آرایی آغاز کرده ام مربوط به باغبانی است آن هم باغبانی با هم در آمیختن سخت ترین و خشن ترین پدیده طبیعت یعنی سنگ و ظریف ترین و حساس ترین پدیده یعنی گل و درخت از هر دوی این کلمات به معنی اعم آن یعنی سنگ را برای همه نوع آن از صخره تا ماسه و شن و گل و درخت را هم به همین ترتیب از درختهای بزرگ تا گلهای فصلی و یکساله استفاده میکنم اصولا برای یک باغبان حرفه ای طبیعت حکم مدل نقاشی را دارد.
اغلب در موقع گردش در جنگل برخورد زیادی با تنه های پوسیده درخت داشته اید و ملاحظه کرده ای که داخل این تنه درخت چند تا گل قشنگ و خوب سبز شده گل داده و زندگی میکند یا در پارکهای جنگلی دیده اید که از تنه های درخت برای میز و صندلی طبیعی استفاده شده و اغلب هم اتفاق افتاده که این کار را طبیعت انجام داده و درختی شکسته و باقیمانده آن برای نشستن عابری از آنجا در حال عبور است مورد استفاده قرار گرفته و به هر حال از تنه درخت هم میتوان استفاده گلدان کرد هم میز و صندلی و هم راهرو وسط باغچه که به تدریج و در ضمن نوشته ها و یا در نقشه ها و طرحها توضیح خواهم داد ولی موضوع اصلی ترکیب این پدیده ها است.
اصولا یک باغبان باید یک نقاش هم باشد تا بتواند با هماهنگ کردن این پدیده ها با محوطه ای که میخواهد از آن استفاده کند هماهنگی بوجود آورد یک نقاش برای خلق یک تابلو از همه امکانات فکری خود با الهام از طبیعت موضوعی که در نظر گرفته استفاده می.کند یک باغبان حرفهای هم باید همین کار را بکند و خلاصه کلام بتواند طبیعت را در محیط خشک منزل و ماوای خود با احتساب مقدار زمین و محلی که مورد نظر است بوجود آورد تا در این محیط تازه بتواند ساعاتی از روز و پس از فراغت از کار فارغ و اسوده استراحت کند و لذت ببرد
بونسای حاصل تلفیق هنر با علم باغبانی است و هم یک سرگرمی در زمینه ی باغبانی زینتی است و هم باعث نزدیکی و شناخت انسان از شگفتیهای طبیعت میشود. در این هنر سعی میشود درختان را به صورت فرم پاکوتاه به اشکال گوناگون در بیاورند به این ترتیب که گیاه در گلدانهایی کم عمق با خاک کم و در شرایط محدود کننده از نظر رشد قرار میگیرد و با آرایش زیبا و تربیت صحیح به درختی مسن ولی کوچک تبدیل میشود.
درختان و درختچه ها از پرشکوه ترین مظاهر طبیعت و آفریده های پروردگار جهان هستند که در شکلها و اندازه های گوناگون در روی خشکی های کره زمین ظاهر شده اند جامعه درختان و درختچه ها بر اساس آب و هوا و خاک هر منطقه متناوب است و ترکیب درختان مختلف در هر قسمت از کره زمین نوعی از جنگل را بوجود آورده است. علاوه بر این درختان و درختچه ها روح سبز و زنده شهرهای کوچک و بزرگ و سمبل سرسبزی و سرزندگی روستاها و مناطق مختلف به شمار میروند شناخت درختان و درختچه ها برای انتخاب گونه های مناسب جهت جنگل کاری به منظورهای مختلف چه در عرصه های جنگلی و چه بعنوان فضای سبز شهر اهمیت زیاد دارد. همچنین داشتن ارزش و کاربردهای گونه های مختلف درختی و درختچه های ما را در استفاده بهتر از آنها کمک خواهد کرد.
در بخشی از فصل ۱ کتاب اصول و فنون گل آرایی گیاهان زینتی بونسای و تراریوم می خوانیم:
تاریخچه و سهم اقتصاد گل کاری در ایران و جهان
گل کاری بخشی پر زحمت از کشاورزی است که تولید کننده باید دائم تمهیدات و سیاستهایی را بکار گیرد، تا در کوتاهترین زمان ممکن بتواند مناسبترین ارقام مورد نیاز را با در نظر گرفتن نوسانات قیمت محصول در بازار بحران های مربوط به سوخت و انرژی و تغییر سلیقه مصرف کننده، به بازار عرضه کند.
بدیهی است رقابتهایی بسیار شدید در بین تولید کنندگان موجب میشود که گلکار علاوه بر تخصص لازم و شناخت کافی از جوانب کار میتواند در عرصه ی تولید باقی بماند. در این تعریف کوتاهترین زمان باید با مناسبترین زمان همراه باشد چون حداقل در کشور تولید گل در زمان مناسب باید صورت گیرد مثلاً گل گلایل باید از ۱۵ شهریور تا اوایل مهر تولید گردد در کشور ما در حدود ۱۵ نفر در هکتار به صورت دستی کار میکنند .
پس تا آنجایی که ممکن است هزینه های تولید را کم کرده تا بتوانند در بازارهای جهانی رقابت کنند مثلاً در هلند در هر هکتار یک نفر به صورت دستی کار میکند. در انتخاب گل باید ارقام روز را انتخاب کرد تا مناسب سلیقه افراد باشد در مورد بحران سوخت مربوط به کشورهایی که سوخت وارد میکنند سعی میکنند تا مقدار سوخت مصرفی را به حداقل برسانند تولید را در کشورهایی انجام میدهند که قیمت سوخت در آنجا بسیار ارزان است و بذر تولیدات را به کشور خود وارد می کنند شناخت پرورش گل در ایران از زمانهای بسیار قدیم وجود داشته است از زمان امپراطورهای قدیمی گل پرورش داده میشد و به دیگران هدیه می کردند ولی بعنوان یک حرفه و رشته حدود ۷۰ تا ۸۰ سالی است که رونق گرفته و اگر منحنی تولید آن را رسم کنیم به صورت مواج در میآید چون وضعیت اجتماعی ایران دارای فراز و فروز بوده و تولید گل هم تابع آن بوده و به صورت مواج خواهد بود.
مسلما انسانها در زندگی با همنشینی با گل به ویژه در زندگی آپارتمان نشینی نیاز دارند و در زندگی فصلی با فضای محدود به گل و گیاه نیاز داریم از جنبه اقتصادی نیز گلکاری میتواند بسیار پول ساز و سود اور باشد و یک حرفه اشتغال زاست پس در گل کاری سه چیز مطرح است سطح تولید کم و میزان کار بالا اشتغال زایی و درآمد زیاد که در اقتصاد کشور میتواند خیلی مؤثر باشد.
کشوری که حرف اول را در این صنعت میزند هلند است که مساحت آن در حد یکی از استانهای ماست و چیزی در حدود ۶۰٪ از صادرات گل را در اختیار دارد و این نشان دهنده پرداختن به مسئله گل کاری و اهمیت دادن به آن در هلند است این کشور علاوه بر صادرات چون مصرف بالای آن وارد کننده نیز است. از نظر صادرات مهم ترین کشور هلند و از نظر واردات هوایی با مصرف سرانه ۱۸۰ شاخه گل بزرگترین وارد کننده است و کشور ما میزان مصرف سرانه ۶ شاخه گل دارد و این به دلیل فرهنگ استفاده از گل میباشد که در ایران متاسفانه وجود ندارد و ایجاد فرهنگ مناسب باعث پیشرفت در این زمینه است.
انتشارات مرز دانش مرکز چاپ، تهیه و پخش کتاب های دانشگاهی در زمینه علوم کشاورزی، علوم دامی و نیز طب سنتی با کیفیت بالا و قیمت مناسب می باشد. این مرکز آماده ی ارسال سفارشات در کمترین زمان ممکن به تمام نقاط ایران است. جهت سفارش کتاب مورد نظر با ما در ارتباط باشید: 021-66979208، ۰۹۱۲۲۳۷۱۴۰۳۱
کشورهای ژاپن و تایلند و آفریقا نیز پیشرفت کرده اند و بعنوان رقبای مهمی برای کشورهای اروپایی در آینده می باشند که این به علت شرایط آب و هوایی مناسب آنهاست ژاپن هم اکنون یک کشور مطرح در این زمینه است. در کشور ما تا سالهای زیاد اهمیت گلکاری را نمیدانستند و گل جزء اجناس لوکس به حساب می آمد و چند سالی است که اهمیت باغبانی مورد توجه قرار گرفته و به طبع آن گلکاری و هنرهای وابسته به آن نیز مطرح شده است. مهمترین کشورهای مطرح تولید کننده گل در جهان ،هلند ،آلمان ،فرانسه، کنیا، آمریکا، بلژیک فلسطین، ایتالیا اسپانیا و غیره خواهد بود ده کشور مهم دنیا از نظر سطح زیر کشت عبارتند از ژاپن ایتالیا هلند آمریکا، مکزیک ،اسپانیا ،آلمان کلمبیا ،فرانسه، فلسطین اشغالی است.
از نظر سطح زیر ،کشت ایران در مقام ۱۲ ولی از نظر تولید در جهان جایگاه قابل توجهی ندارد. اولین بار تولید گل در کنیا مربوط به ۷۵ سال پیش است که هلندیها به این کشور وارد شده و به تولید گل در آن ادامه میدهند تا نام کشورشان در صدر باقی بماند مهمترین گیاهان شاخه بریدنی عبارتند از رز، میخک، ژربرا الستومریا، أنتوریوم ،ارکیده ،لیزیانتوس داوودی لیلیوم لاله و استرلیتزیا و غیره که عمده شاخه بریده ایران آنتوریوم، میخک، ژربرا رز گلایل و مریم است در بازار جهانی گل و گیاهان زینتی سالانه حدود بیست میلیارد دلار از این کالا مبادله میشود که سهم ایران در این بازار حدود دویست میلیون دلار است که قابل صرفه نظر کردن نمیباشد.
از طرفی تولید کنندگان گل و گیاهان در سال ۵۷ حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ واحد بوده و امروز به ۵ تا ۷ هزار واحد در سراسر کشور رسیده است این تکامل وسیع با همان فرهنگ و سیستم قدیمی صورت گرفته و در نتیجه جهش که باید بدست ،اید هنوز حاصل نشده است اما با وجود استانهای تهران اصفهان و مرکزی تقریبا نود درصد گلها و گیاهان زینتی ایران را تولید می کنند.
در ایران ۲/۶۶۰ هکتار زیر کشت گل شاخه بریدنی است که مقام ۱۳ در دنیا را داریم و علت آن وسعت زیاد ایران و تنوع آب و هوایی است گل شاخه بریدنی از نظر صادرات بیشترین اهمیت را دارد و در کل ۵۹۰۰۰ هکتار سطح زیر کشت دارد در ،ایران تهران مقام اول تولید گل شاخه بریده را دارد که ۸۰۰ میلیون شاخه گل بریده و ۱۵ میلیون گل گلدانی و ۵۰ میلیون درخت و درختچه هم در ، و هم فضای آزاد تولید می کند برای این که کیفیت مناسبی از گلهای شاخه بریده داشته باشیم باید سرمایه گذاری زیادی روی آن انجام دهیم و همچنین مراحل پرورشی مناسب را گذرانده باشند و فاکتورهای موثر گلخانه در دوره رشد مانند مورد رطوبت مواد غذایی و غیره مناسب میباشد.
همه گیاهان شاخه بریده نیاز به تمام فاکتورهای دوران رشد دارند مراکز مهم دیگر تولید در کشور استانهای گیلان و مازندران، محلات، مرکزی، رعون و اموار و جیرفت میباشد که در آینده وضعیت خوبی خواهد داشت. سالهای گذشته خریداران عمده گل ایران کشورهای آذربایجان از مستان افغانستان و ترکمنستان بوده اند.
وضعیت تولید گل در ایران که بر اساس اصول و فنون گل آرایی مشغول فعالیت هستند، با مساحت ۱۶۴۸۰۰۰ کیلومتر مربع با برخورداری از آفتاب درخشان نوع آب و هوا و داشتن مناطق سردسیر و نیمه گرمسیر و گرمسیر از نظر مجموعه گیاهی اعم از گیاهان زراعی درختان و درختچه های باغی و رسی و انواع گلها و گیاهان زیستی و دارویی یکی از کشورهای غنی جهان به شمار میرود. این کشور به لحاظ دارا بودن شرایط اقلیمی مناسب امکان کشت و پرورش گلها گیاهان زینتی در هوای آزاد و شرایط حفاظت شده گلخانه های شیشه ای و پلاستیکی نیروی کار ارزان و بسیار توانمندیهای دیگر استعداد شایانی برای ورود به بازارهای جهانی گل و گیاه را دارا میباشد.
ایجاد اشتغال و رشد صادرات غیر نفتی دو موضوع اساسی در اقتصاد ایران است که با برنامه زیری جامع برای بهره برداری بهینه از استعدادها و توانمندیهای بالقوه اقتصاد کشور در بخشهای مختلف قابل حصول میباشد. وجود اقلیم های متفاوت از گرم و خشک تا گرم و مرطوب و مدیترانه ای تا سرد و کوهستانی و معتدل کوهپایه ای در تمام سال باعث تنوع تولید گیاهان زینتی از گلهای پیازی در مناطق کوهستانی تا تولید برگهای زینتی در مناطق گرم و مرطوب می شود پس ایران کشوری وسیع با تنوع آب و هوایی است.
از چهارده گونه اقلیم آب و هوایی شناخته شده در جهان ایران دوازده نوع آن را در نقاط مختلف کشور داراست. از این رو از استعداد طبیعی برای رویش انواع گیاهان چون گلها و گیاهان زینتی برخوردار است. یکی از دلایل این تنوع آب و هوایی به علت وجود دو رشته کوه یعنی البرز و زاگرس در شمال غرب کشور است که عوارضی از حدود ۲۸ متر در سواحل دریای خزر تا دشتهای مرتفع در حدود ۳۰۰۰ – ۲۰۰۰ متر را ایجاد کرده اند در این راستا بررسی هواشناسی گرم ترین و سردترین نقطه کشور حداقل اختلافی در حدود ۳۵ ۳۰ درجه سانتیگراد در تمامی فصول سال را نشان میدهد که همگی دال بر وجود پتانسیلهای خوب اقلیمی برای تولید انواع محصولات باغی و گلخانه ای است.
اگر از سواحل معتدل و مرطوب دریای خزر در شمال ایران به طرف کرانه های گرم خلیج فارس حرکت کنیم در امتداد این مسیر در هر فصل از سال شاهد تنوع اقلیمی قابل توجهی خواهیم بود. این ویژگی باعث میشود که بتوانیم ایران را جهانی کوچک در چهارچوب یک مرز بنامیم. منطقه شمال :شامل اقلیم نیمه گرمسیر جنگلی و کوهستانی است که از ۲۸ متر پایین تر از سطح دریا تا بیش از ۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده است که همگی دارای توانمندیهای خاص خود برای تولید محصولات باغی از جمله گل و گیاهان زینتی است. شمال غرب کشور در فصل گرم سال که امکان تولید در سایر مناطق کشور مهیا نیست، در این مناطق امکان کشت و کار فراهم میشود. منطقه مرکزی با وجود شهرستان محلات در این منطقه یکی از قطب های تولید گل و گیاه کشور است.
برشی از فصل ۶ کتاب اصول و فنون گل آرایی گیاهان زینتی بونسای و تراریوم
تراریوم بر پایه ی اصول و فنون گل آرایی
پرورش و نگهداری گل و گیاهان از گذشته مورد توجه و علاقه جوامع بشری بوده و به صورتهای مختلف مورد استفاده در باغ ها خیابانها درون منازل و حتی به صورت مناظر و طبیعت در آثار هنری و ادبی قرار گرفته ولیکن امروزه با توجه به افزایش رو به رشد جمعیت مشغله ها و گرفتاریهای مردم، عدم وجود فضا و امکانات کافی برای ایجاد یک باغچه به ویژه در محیطهای آپارتمانی و صرف وقت و حوصله زیادی برای پرداختن به این امر و نگهداری و مواظبت از گیاهان توسط علاقمندان به طبیعت کاسته و یا بعضا وجود نخواهد داشت.
اما از آنجایی که زندگی با گیاهان به ویژه گیاهان زینتی سبب آرامش روح و روان انسان میگردد و اصولاً با توجه به بررسیهای انجام گرفته ثابت شده است که وجود گیاه در هر مکانی سبب افزایش راندمان کار شده و افراد در چنین محیطی شادابتر و سرحال تر از افرادی هستند که در مکانهای فاقد گیاه کار میکنند.
در این میان به موازات پیشرفت روز افزون سطح فرهنگ جوامع بشری از حجم اعتقادات خرافاتی کاسته شده و قدرت بشر نیز فزونی مییابد تا بطور فزاینده ای از حقایق هستی آگاهی یابد. گیاهان به ویژه گل، حقیقتی موجود در همه عصرها بوده است و اهمیت و قابلیت استفاده از آن در چند دهه اخیر روشنتر و عملی تر شده است.
به طوری که امروزه نقش گیاهان در زندگی انسان آنچنان نمایان است که میتوان گفت زندگی انسان بدون گل وجود نخواهد داشت و بهره گیری از اثرات مهم گیاهان به ویژه گل در زندگی اجتماعی با توجه به اینکه ایجاد فضای سبز و یا باغچه به ویژه در محل سکونت هر انسانی میسر نمیباشد.
ایجاد تراریوم بر اساس اصول و فنون گل آرایی برای رسیدن به این اهداف میتواند یک روش ایده آل باشد. تراریوم یا باغ شیشه ای مجموعه ای است از کشت گیاهان زنده و در حال رشد که درون ظرف شیشه ای یا حبابهای پلاستیکی قرار گرفته اند و بسته به ذوق و سلیقه صاحباش میتواند از منظره و ترکیب متفاوتی برخوردار باشد. این عمل ضمن جالب بودن بسیار سرگرم کننده نیز هست و تنها روشی است که گیاهان آپارتمانی در محیط بسته و در اتمسفر نسبتاً عاری از آلودگی رشد مینمایند و تقریباً فاقد کلیه مشکلاتی هستند که معمولاً در پرورش گیاهان آپارتمانی با آنها روبه رو هستیم .
تراریوم که امروزه برای کشت گیاهان در تنگهای شیشه ای یک جنگل استوایی و یا منظره ای تخیلی از گل و گیاه را به هم آمیخت و در دید و نظر قرار داد تا این که ظرف شیشه ای که به کار میبریم چه باشد زیاد فرق نمیکند و بسته به فرد و ،کاربرد میتوان از مواد شیشه ای به اشکال مختلف و نیز مواد مختلفی از کریستال گران قیمت گرفته تا ظروف عتیقه در مصارف خاص و یا طرف مریا یا اکواریومی خالی و از کار افتاده استفاده کرد.
ظرف تراریوم کاملا ،بسته برای رشد چند گیاه محدود و مشخص مهیا شده است و رطوبت بخار شده بوسیله ی گیاهان تجمع یافته و به صورت آب به خاک بر میگردد. پرورش گل و گیاه در ظرفهای شیشه ای فقط به خاطر زیبایی صورت نمیگیرد بلکه فواید عملی و نوع کاشت میتواند راه حل مشکل کسانی باشد که در عین علاقه به گلکاری وقت زیادی را نمیتوانند صرف این کار کنند.
باغ های شیشه ای میتوانند طراوت و زیبایی را به آپارتمانها آورند به خصوص جاهایی که به خاطر گرم و خشک بودن هوا پرورش بسیاری از گیاهان امکان ندارد. در حالی که با استفاده از ظروف شیشه ای می توان محیط مصنوعی مساعدی برای انواع مختلف گیاهان ایجاد کرد و گیاهان متنوعی را پرورش داد.
وقتی ما فضای کافی و بودجه مناسب برای ایجاد باغچه در منزلمان نداریم ایجاد تراریوم میتواند موضوع زیبا و جالبی باشد. مردم در مناسبتهای مختلف برای یکدیگر دسته گل بعنوان هدیه میبرند تراریوم میتواند جایگزین بسیار خوبی برای دسته گل باشد؛ زیرا از یک طرف میتواند بسیار زیبا و جذاب طراحی و ساخته شود و از طرف دیگر ماندگاری بسیار بیشتری نسبت به یک دسته گل دارد با توجه به مشغله ها و گرفتاریهایی که مردم در این زمان دارند وقت و حوصله زیادی برای پرداختن به گیاهان و گلها و نگهداری و مواظبت از آنها ندارند.
تاریخچه تراریوم
وقتی که جستجوگران گیاهان عجیب و غریب را از سفرهایشان به سرزمینهایشان میبردند آب و هوا برای رشد موفق این گیاهان خارج از منطقه ای محصور، بسیار نامناسب بود بنابراین جعبه های مخصوصی از شیشه برای کاشت این گیاهان نادر و کمیاب ساخته شده بود بیش از صد و پنجاه سال پیش ظروف هم برای رشد و هم برای جابه جایی گیاهان مورد استفاده قرار میگرفتند .
امروزه خیلی از خزانه کاران باغبانها و گیاه بازان از این ظروف برای کشت و نگهداری گیاهان استفاده میکنند و بیشتر جنبه ی تزیینی دارد حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در یونان قدیم باغ های شیشه ای را برای اعیاد ادونی تهیه میدیدند مجسمه هایی از عشاق بیچاره فرودیت را بوسیله گیاهان کوچکی که در ظروف شیشه ای زنگوله مانندی کاشته میشد زینت می دادند و از این باغهای شیشه ای به مدت ۸ روز مواظبت میشد و سپس به حال خود رها میشدند تا پژمرده شوند و از آن این بارهای شیشه ای را بعنوان سنبل مرگ و تجدید حیات دوباره گیاهان به دریای اژه میاندا ختند اگر یونانیان برای مدت طولانی تر از گیاهان درون ظرف شیشه ای مراقبت میکردند دنیا امکان شناخت این روش کاشت را خیلی زودتر از قرن نوزدهم، کشفی برای آنها داده بودند.
ایجاد اولین تراریوم در زمان ملکه ویکتور انگلستان بوسیله ی پزشک و جراح انگلیسی به نام نانا نائیل وارد در سال ۱۸۲۹ در قرن ۱۹ کاملاً اتفاقی بود و طی یک تجربه که هیچ ربطی به باغبانی نداشت تراریوم اش را ساخته او میخواست پرورش دادن و تغییر و تحول پیله ی پروانه را امتحان کند اما متوجه شد که آلودگی هوای حاصل از کارخانه های لندن که نزدیک منزلش بود مانع از رشد آنها میشود.
دکتر ادوارد خیلی زود به سرنوشت پروانه خود بی علاقه شد و آن را به حال خود گذاشت پس از ۴ سال که اتفاقا به سراغ آن ،رفت گیاهان سبز و زنده ای را مشاهده کرد که در طول این ۴ سال بدون آب و هوا و تهویه کافی به زندگی ادامه داده و رشد کرده بودند. این باغ شیشه ای مورد توجه دکتر ادوارد قرار گرفت و از آن پس به آن سرکشی می کرد.
در طی دوره ی مشابهی دکتر وارد چرخه ی زندگی پروانه ها را در شرایط طبیعی مورد بررسی قرار داد. به این شکل که او شفیره ی پروانه ای را در یک ظرف مربایی قرار داد.
با توجه به اینکه مقداری خاک بطور اتفاقی وارد شیشه شده بود بعد از چند هفته دکتر وارد. درون شیشه مشاهده کرد که از داخلش چند علف و یک نوع سرخس از بذری که درون خاک بوده حاصل شده بود. او فهمید وقتی که گیاه رطوبت را از طریق سطح برگهایش از دست میدهد (تعرق) رطوبت روی دیواره ی شیشه تجمع می یابد و به شکل آب در آمده و مجدداً به کف ظرف بر میگردد و بوسیله ی گیاه و خاک جذب میشود. این چرخه ی پایدار باران درون ظرف یکسری شرایط ایده ال برای رشد کامل و سالم گیاه فراهم می کند. دکتر وارد فهمید که این پدیده امری ضروری برای بازگشت مقدار زیادی از آب به گیاه برای جلوگیری از خشک شدن آن است. بعد از گذشت چند هفته گیاه بدون هیچ گونه مراقبتی به رشد خود ادامه داد.
ولی در یکی از این سرکشی ها فراموش کرد درب آن را ببندد و در نتیجه مقداری آب وارد ظرف شد و گیاهان پوسیده و از بین رفتند. با این تجربه دکتر ادوارد متوجه شد که از این روش میتواند به منظور کاشت آن دسته از گیاهانی که امکان رشد در هوای بارانی لندن را ندارند استفاده کرد. سپس ازمایشات خود را با انواعی از سرخس شروع کرد که همگی موفقیت آمیز بودند دکتر وارد کاشتن گیاهان مختلف در ظروفی با اندازه های مختلف را مورد آزمایش قرار داد ظروف قابل بستن با بستر کاشت و رطوبت که گیاه بتواند در آن رشد کند.
بعنوان تراریومهای امروزی شناخته میشدند خود دکتر وارد برای آزمایش دو باغ شیشه ای کوچک تهیه کرد که در آنها سرخس و نوعی گیاه از خانواده ی غلات کاشته بود و آنها را با کشتی به سیدنی استرالیا فرستاد در تمام طول سفر که به مدت هشت ماه به طول انجامید و باغ های شیشه ای روی عرشه کشتی قرار داشتند علیرغم تغییرات فاحش درجه حرارت در طول این سفر گیاهان به خوبی رشد کردند و صحیح و سالم به استرالیا رسیدند و مجددا در شرایطی شبیه لندن بازگردانده شدند بی آن که سلامت و رشدشان به خطر بیفتد.
این کتاب را نیز بخوانید:
نقد و بررسیها
پاککردن فیلترهاهنوز بررسیای ثبت نشده است.